Bạch Hạc – Phật Giáo Việt Nam Phật Giáo
Nhập Lưu
Câu hỏi thứ nhất:
Osho thân mến,
“Những phẩm hạnh của một ẩn sĩ là gì?”
Thật khó mà định nghĩa cho đúng đắn một “ẩn sĩ” và càng khó khăn hơn nếu anh tìm cách định nghĩa những tín đồ ẩn sĩ của tôi.
Ẩn tu, cơ bản có nghĩa là một cuộc cách mạng thay đổi tất cả mọi cấu trúc, thượng tầng hạ tầng, vì thế rất khó mà định nghĩa cho chính xác. An tu là một phương cách sống một cuộc đời không cấu trúc, vô tổ chức. An tu làmột tính cách phi tính cách. Do “tính cách phi tính cách” đó, tôi có ý nói anh đừng lệ thuộc nữa vào quá khứ.
Tính cách, cá tánh có nghĩa là quá khứ, là cái phương cách mà anh mà anh đã từng sống ở quá khứ, là cái phương cách mà anh đã quen thuộc ở đời sống – tất cả những thói quen, tập khí, những điều kiện, những tin tưởng và những kinh nghiệm của anh – đó là tính cách của anh.
Một ẩn sĩ là người không còn sống ở quá khứ nữa hay đã vượt qua quá khứ; ẩn sĩ là người sống trong hiện tại; vì thế, không thể đoán trứơc được cái gì cả.
Một người có tính cách là người có dự đoán, có phòng hờ; một ẩn sĩ thì không phải dự đoán tiên tri cái gì cả bởi vì ẩn sĩ là tự do. Một ẩn sĩ không những tự do mà họ chính là sự tự do. Đó là một cuộc cách mạng sống.
Tuy nhiên, tôi sẽ giải nghĩa cho anh hiểu, nhưng chỉ nột vài điểm thôi, chứ không phải định nghĩa chuan xác, một vài chỉ điểm, một vài nét thôi cho anh có một khái niệm về ẩn sĩ là gì; đó là ngón tay chỉ mặt trăng – anh đừng bao giờ vướng mắc vào những ngón tay của tôi nhé.
Những ngón tay không định nghĩa được mặt trăng, chúng chỉ là sự chỉ đường. Ngón tay không có liên quan gì đến mặt trăng cả. Những ngón tay của tôi có thể dài, có thể ngắn, có thể thon đẹp như ngón tay nghệ sĩ, chúng cũng có thể xấu xí thô kệch, trắng hay đen, cứng cáp hay khẳng khiu lỏng khỏng – không sao, không thành vấn đề. Những ngón tay chỉ dùng để chỉ điểm. Hãy quên ngón tay đi và nhìn vào mặt trăng.
Những gì tôi sắp nói đây không phải là một định nghĩa; không thể được, trong trường hợp này không phải là như vậy. Và thực tế thì định nghĩa không bao giờ có thể miêu tả rõ ràng về một cái gì sống động, đang sống.
Định nghĩa chỉ dùng để nói về cái gì đã chết, không còn phát triển được nữa, không còn xòe nở được nữa; khả năng và tiềm năng của nó đã tiêu phí đi và mòn mõi rồi. Anh có thể nói về một người chết chứ anh không thể định nghĩa một người đang sống.
Dòng sống cơ bản có nghĩa là cái mới đang linh động ứng hoạt. Vì thế, không có định nghĩa. Một ẩn sĩ của thời xưa thì có định nghĩa rõ ràng, đó là lý do những cựu ẩn sĩ đã chết. Riêng tôi, tôi gọi những ẩn sĩ của tôi là “tân ẩn sĩ” vì cái lý do đặc biệt này: những ẩn sĩ tín đồ của tôi là một mặc khải, một chuyến hành trình, một điệu múa, một cuộc tình với cái không biết, một sự lãng mạn với hiện hữu, một sự tìm kiếm hoan lạc liên giao với tổng thể vạn vật. Những gì được định nghĩa, được đặt tên, đều bị sụp đổ.
Những gì hợp thức hoá cũng đều đã sụp đổ. Tôn giáo, chính trị, thần tượng, lý tưởng đều bị sụp đổ – và tất cả những thứ này rất rõ ràng như vậy. Chúng đã là những dấu hiệu tương lai của nhân loại nhưng tất cả nhưng thứ đó đã sụp đổ. Tất cả mọi chương trình đều sụp đổ.
An tu không còn là một chương trình nữa. An tu là một khám phá, một sáng tạo, không phải là một chương trình. Khi anh trở thành một ẩn sĩ, tôi kết nạp anh vào tự do, vào Không.
Đó là một trách nhiệm rất lớn của chính anh để được tự do, bởi vì anh không có gì để dựa dẫm phụ thuộc vào. Ngoại trừ phần nội tại của chính anh, phần linh thức của chính anh, anh không có một sự ủng hộ, một sự nương tựa nào cả.
Tôi tước đoạt hết tất cả những sự ủng hộ che chở của anh, tôi để mặc anh một mình, tôi để mặc anh một mình, chỉ một mình anh và chính anh thôi. Trong sự cô liêu tuyệt đối đó . . . . đoá hoa ẩn tu rộ nở. Sự cô liêu trong anh tấu khúc đàn bất tuyệt hòa với đóa hoa ẩn tu khoe sắc thắm tươi.
An tu phi tính cách. Nó không có luân lý, nó không phải là không đạo đức luân lý, nhưng nó là phi tính cách, phi đạo đức, phi luân lý. Hay là, nó ở một cấp độ luân lý cao nhất đến nỗi sự luân lý đó không phải đến tự bên ngoài mà xuất phát tự bên trong; bên trong phần nội tại thẩm sâu.
Nó không cho phép bất cứ một sự áp đặt nào từ bên ngoài lên nó, bởi vì tất cả những sự áp đặt từ bên ngoài đã biến đổi anh thành nô lệ, thành phục dịch. Và mọi cố gắng của tôi là cho anh phẩm giá, cho anh vinh quang. Nổ lực ở đây của tôi ở đây là cho anh sự tráng lệ huy hoàng, sự vĩ đại tuyệt vời.
Tất cả những nổ lực khác đều đã sụp đổ. Điều đó không thể tránh được vì tính chất sụp đổ vốn hằng có bên trong sự sự vật vật. Vạn sự vạn vật đều có khuynh hướng xây dựng cấu trúc, và mọi hình thức cơ cấu tổ chức, sớm hay muộn gì, sẽ đè nặng lên trái tim con người, tạo sức ép lên con người.
Mọi hình thái cơ cấu tổ chức đều là những nhà giam, trại tù, và một ngày nào đó, anh sẽ nổi loạn chống đối lạisự áp bức đó. Anh chưa từng quán nghiệm lich sử ư? – mỗi một cuộc cách mạng đến chu kỳ của nó đều bị kềm chế, dồn ép, đè nén. Cách mạng đã xẩy ra ở Nga Sô, đã xảy ra ở Trung quốc.
Sau mỗi cuộc cách mạng nào thì cuộc cách mạng đó lại trở thành phản cách mạng. Một khi người nào đó đã có quyền lực, hắn sẽ vạch định ra hình thái cơ cấu tổ chức của chính hắn để áp đặt lên xã hội, lên con người.
Và một khi hắn bắt đầu đặt để, áp chế sự tổ chức, hình thái cơ cấu của hắn, hình thức nô lệ này sẽ đổi qua một hình thức nô lệ khác, một kiểu nô lệ mới và không bao giờ có tự do nữa. Tất cả những cuộc cách mạng đều bị hỏng bét, sụp đổ. Đây không phải là một cuộc cách mạng, đây là một sự nổi loạn.
Cách mạng thì có tính cách xã hội tập hợp, còn nổi loạn thì mang tính cách cá nhân hơn. Chúng ta không quan tâm hay hứng thú gì đề xuất ra một hình thái cơ cấu tổ chức xây dựng nào cho xã hội cả. Từng ấy hình thức kiến trúc, từng ấy cơ cấu tổ chức xã hội như thế là đủ rồi! Hãy dẹp qua một bên những mô hình kiến trúc xã hội đi.
Bỏ mặc tất cả đi! Lẽ dĩ nhiên, chúng ta muốn những con người trên thế giới này – ứng hoạt tự do hơn, ý thức hơn. Và trách nhiệm bổn phận của họ phải xuất phát từ chính tâm thức họ. Họ hành xử với nhau đúng đắn không phải vì họ phải cư xử rập khuôn những qui chế, luật lệ đòi hỏi nào đó mà họ cư xử đúng đắn với nhau vì họ tôn trọng nhau, họ quan tâm cho nhau.
Anh có biết không. Danh từ ‘accurate” bắt nguồn từ căn nguyên “care – chăm sóc, quan tâm.” Khi anh chăm sóc quan tâm đến cái gì, anh tỉ mỉ, cẩn thận, chính xác hơn. Khi anh chăm sóc quan tâm đến một ai, anh tỉ mỉ thận trọng trong mối quan hệ của anh hơn, trong từng hành động của anh hơn, trong từng lời nói, ý nghĩ của anh hơn.
Một người ẩn sĩ là người quan tâm đến chính họ, và lẽ dĩ nhiên cũng quan tâm đến người khác – bởi vì anh không thể nào vui thú một mình, cô độc được. Anh chỉ thấy an lạc hoan hỷ trong một thế giới đại đồng an lạc, trong bầu không khí thân mật, cởi mở, hoan lạc.
Nhưng sự an lạc đó không phải cố ý lưu xuất ra vì một tín điều nào cả. Sự an lạc hiện khởi vì anh yêu thương, và tình yêu đầu tiên đó, đương nhiên, là tình yêu của chính anh yêu anh, anh yêu thương chính con người anh trước, và sau đó, anh sẽ ban phát tình thương đến cho muôn loài và những tình thương khác hiện khởi trong anh.
Những sự cố gắng khác đã sụp đổ vì chúng có khuynh hướng về tâm trí. Chúng đặt nền tảng trên quá trình tư duy, chúng là những kết luận của tâm trí. Ẩn tu không phải là kết luận của tâm trí. An tu không phải là khuynh hướng tư duy; nó không có cội rễ bắt nguồn nào ở tư duy cả.
An tu là sự trầm tư nội tại; nó là thiền định, không phải trí. An tu bắt nguồn từ hỷ lạc, không phải bắt nguồn từ tư duy. An tu bắt nguồn từ sự vui mừng, không phải từ tư tưởng. An tu bắt nguồn từ tỉnh thức khi tư tưởng đã bặt dấu, vắng bóng trong tâm. An tu không phải là sự lựa chọn: không phải là sự lựa chọn giữa hai tư tưởng; ẩn tu là sự xả ly tư tưởng. Nó vượt ngoài Chân Không.
“Vì thế này Xá Lợi Phất, sắc là không, không là sắc ..”
Xem tiếp