Bạch Hạc – Phật Giáo Việt Nam Phật Giáo
Tổ đình Sắc tứ Từ Quang, ngôi chùa cổ hơn 200 năm tuổi, tọa lạc trên vùng đá toàn màu trắng thuộc thôn Cần Lương, xã An Dân, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, nằm cách quốc lộ 1A về phía Tây trên 500 mét.
Chùa có tổng diện tích khoảng 5.000m². Sở dĩ chùa có tên Đá Trắng là do chùa được xây dựng trên đồi đá trắng rất đẹp, cho nên chùa còn có tên Bạch Thạch Từ Quang tự.Theo lời giới thiệu của Đại lão Hòa thượng Thích Đồng Giải, nguyên Trưởng BTS GHPGVN huyện Củng Sơn, hiện trụ trì chùa Linh Đài (xã Hòa Đa, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên), tổ đình Sắc tứ Từ Quang do Thiền sư Diệu Nghiêm khai sáng vào năm 1797, Ngài Pháp Chuyên – Luật Truyền – Diệu Nghiêm (1738-1810) là Tổ đời thứ ba của dòng Chúc Thánh tông Lâm Tế, là người nối pháp đời thứ 36 của dòng Lâm Tế Chúc Thánh, một bậc quảng bác đa văn trước tác nhiều kinh luận.
Năm 1793, Thiền sư Pháp Chuyên – Luật Truyền – Diệu Nghiêm đến đây dựng một thảo am dịch kinh Hoa Nghiêm. Bốn năm sau, (1797) ngài kiến tạo một ngôi chùa lá mái. Năm 1889, chùa được vua Thành Thái ban sắc tứ. Năm 1929, chùa bị hỏa hoạn, quý Thầy vận động phật tử khắp nơi phát tâm đại trùng tu.
Vê thăm Từ Quang, không chỉ vì cái bề dày lịch sử từ thời vua Quang Toản nhà Tây Sơn năm 1797, về con đường lát đá độc đáo, khu vườn tháp Tổ cổ kính theo phái Đại Thừa hay quả đại hồng chung nặng 330kg do Hoà thượng Pháp Ngũ đúc tại kinh đô Phú Xuân vào năm Duy Tân thứ 9. Nhắc đến Tổ đình sắc tứ Từ Quang – Bạch thạch tự là nhắc về một loại xoài nổi tiếng đã đi vào ca dao, huyền tích. “Bạch thạch yêm ba, Nhị bảo ngự thiện .”Câu ca dao “Rủ lên Đá Trắng ăn Xoài, Muốn ăn tương ngọt Thiên Thai thiếu gì…”hay câu nói cửa miệng“ Xoài Đá Trắng, Sắn Phường Lụa” đã cho thấy tiếng tăm của giống xoài tiến vua này. Quả thật, những huyền tích về hành trình tiến vua cũng như sự “khó tính” của loại xoài này khiến nó nổi tiếng.Xoài Đá Trắng trong khuôn viên chùa khi chín màu vàng tươi, ngọt thơm dịu nhẹ. Thời Nguyễn đây là vật phẩm tiến vua. Mỗi năm vào tết Đoan Ngọ, tỉnh Phú Yên phải dâng vua từ 1000 đến 2000 quả xoài. Xoài quý và hiếm đến mức có giai đoạn, quan huyện lệnh cắt cử sai nha canh dưới từng gốc xoài, ghi chép, thu hái.
Năm 1997, tổ đình Sắc Tứ Từ Quang (Đá Trắng) được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.
Vừa qua, Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho biết, trong số 13 cây và cụm cây vừa được Hội đồng Cây di sản Việt Nam xét và công nhận lần này có cụm cây xoài Đá Trắng của Phú Yên. Cụm cây xoài Đá Trắng là một quần thể gồm 20 cây xoài ngự có tuổi hơn 220 năm, được trồng trong khuôn viên Khu di tích lịch sử Quốc gia tổ đình Sắc tứ Từ Quang (Đá Trắng). Những cây xoài cổ thụ Đá Trắng ngày càng cho trái ít dần, tỉnh Phú Yên đang tìm cách lưu giữ và nhân giống xoài quý hiếm này. Theo Sở Văn hóa Du lịch Thể thao tỉnh Phú Yên lễ công bố Cây di sản Xoài ngự sẽ được tổ chức vào ngày 9 và 10 tháng giêng năm 2014, tại tổ đình Sắc tứ Từ Quang, Phú Yên, nhân ngày lễ hội của chùa.
