Chùa Ba Vàng (còn gọi là Bảo Quang Tự 寶光寺) là một ngôi chùa tọa lạc trên lưng chừng núi Thành Đẳng, thuộc Phường Quang Trung, Thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh.
Từ năm 2007, Đại đức Thích Trúc Thái Minh, thuộc Hệ phái thiền Trúc Lâm Yên Tử được nhân dân địa phương thỉnh về trụ trì chùa. Với 500 tỷ tiền công đức, chùa đã được trùng tu và xây lại khang trang.
Trong quá trình xây dựng lại, chùa Ba Vàng đã lấn chiếm hàng chục ngàn mét vuông đất rừng quốc gia tại tỉnh Quảng Ninh và được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là ngôi chùa trên núi có tòa chính điện lớn nhất đạt kỷ lục Việt Nam kể từ ngày 9 tháng 3 năm 2014.
Lược Sử Chùa Ba Vàng
Toạ lạc trên lưng chừng núi Thành Đẳng, chùa còn có tên gọi là Bảo Quang tự, tên dân gian thường gọi là Ba Vàng. Chùa nằm ở độ cao 340m trên một vị trí rất đẹp ở phía tây thành phố Uông Bí, phía trước là Bạch Đằng giang uốn lượn, xa xa là thành phố cảng Hải Phòng, hút tầm mắt là biển Đồ Sơn với muôn trùng sóng vỗ. Bên trái là những dãy núi Thanh Long trùng điệp chầu về, bên phải là những dãy núi Bạch Hổ hùng vĩ phục xuống.
Từ năm 2007, sư trụ trì Thích Trúc Thái Minh, cùng các đệ tử, du khách, phật tử thập phương đóng góp công sức tiến hành trùng tu Ba Vàng lần thứ tư với nguồn vốn xã hội hóa gần 500 tỷ đồng.
Cho đến nay, vẫn chưa có câu trả lời chính xác chùa Ba Vàng được khai sơn từ khi nào. Theo nội dung khắc trên cây hương đá trước cửa chùa thì chùa xưa được dựng vào năm Ất Dậu, triều vua Lê Dụ Tông, niên hiệu Vĩnh Thịnh (tức năm 1706) và ngôi chùa lúc đó được gắn liền với tên tuổi Ngài Trúc Lâm Ma Ha Sa Môn Tuệ Bích Phổ Giác (1659 – 1758). Tuy nhiên, căn cứ vào những dấu tích di chỉ được các nhà khảo cổ thêm thì ngôi chùa còn có thể được xây dựng từ sớm hơn, tức là vào thời Trần thế kỷ thứ 13.
Tuy nhiên chùa xưa chỉ còn là phế tích, để phát huy giá trị văn hóa lịch sử ngôi chùa liên tiếp được đầu tư tôn tạo. Ban đầu chùa được xây dựng bằng gỗ và sau đó năm 1993 chùa được trùng tu lại bằng xi măng.
Hiện vật đáng chú ý nhất của chùa Ba Vàng còn sót lại tới hôm nay là một số di vật bằng đá, bao gồm 1 bia đá cao 0,52 m, rộng 0,38 m, dày 0,12 m, 2 con rùa đá và 1 cây hương bằng đá cao 1,2 m 4 mặt, mỗi mặt rộng 0,22 m. Theo dòng chảy thời gian, chữ Hán trên bia đá và cây hương đá đã mòn, rất khó đọc.
Riêng cây hương bằng đá, phần lớn chữ ở mặt bia đã bị phai mờ, chỉ còn lại một số chữ lớn giáp đầu bia ghi các chữ: Thành Đẳng Sơn, Bảo Quang tự, Thiên đài trụ. Nghĩa là trụ đài đá chùa Bảo Quang, núi Thành Đẳng.
Một số hiện vật
Hiện vật đáng chú ý nhất của chùa Ba Vàng còn sót lại tới hôm nay là một số di vật bằng đá, bao gồm 1 bia đá cao 0,52m, rộng 0,38m, dày 0,12m, hai con rùa đá và 1 cây hương bằng đá cao 1,2m 4 mặt, mỗi mặt rộng 0,22m. Theo dòng chảy thời gian, chữ Hán trên bia đá và cây hương đá đã mòn, rất khó đọc.
Riêng cây hương bằng đá, phần lớn chữ ở mặt bia đã bị phai mờ, chỉ còn lại một số chữ lớn giáp đầu bia ghi các chữ: Thành Đẳng Sơn, Bảo Quang tự, Thiên đài trụ nghĩa là trụ đài đá chùa Bảo Quang, núi Thành Đẳng.
Điểm nổi bật
- Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã chính thức công nhận kỷ lục “Ngôi chùa có chiếc trống độc mộc bằng gỗ đỏ nguyên khối lớn nhất” dành cho chùa Ba Vàng. Chiếc trống có đường kính mặt là 1,5m, đường kính thân trống là 1,8m, chu vi thân trống là 5,5m, chiều dài trống là 2,5m.
- Chùa Ba Vàng đã xác lập kỷ lục có là ngôi chùa có tòa chính điện trên núi lớn nhất Đông Dương. Đại Hùng Bảo Điện (chính điện) có diện tích khoảng 4.000m², được Tổ chức kỷ lục Đông Dương công nhận là “Ngôi chính điện trên núi lớn nhất Đông Dương” vào năm 2014.
- Sự mầu nhiệm của mảnh đất thiêng liêng nơi có chùa Ba Vàng vẫn được người dân nơi đây nhắc đến đó là sự tích về giếng thần cổ. Mặc dù nằm ở độ cao 340m so với mặt nước biển, nhưng giếng không bao giờ hết nước và mạch nước này từ trong lòng núi chảy ra, quanh năm xanh mát.
- Lễ hội hoa Cúc là lễ hội lớn và nổi tiếng nhất của chùa Ba Vàng. Lễ hội được tổ chức vào ngày 9/9 âm lịch hàng năm. Theo Đại Đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng, ngày 9/9 âm lịch là ngày tết cổ xưa của người Việt, gọi là ngày Tết Trùng Dương hay tết Trùng Cửa, ngày tết hoa cúc.
- Chùa Ba Vàng nổi tiếng với hàng loạt khóa tu trong năm. Những khóa tu được chùa tổ chức thường xuyên, tiếp nhận hàng trăm du khách. Chùa Ba Vàng hay tổ chức các khóa tu mùa Hè, mang đến môi trường lành mạnh, giúp các bạn trẻ có thể rèn luyện kỹ năng sống cho mình cũng như trau dồi thêm những bài học đạo đức qua lời Đức Phật dạy.
Một vài ngày lễ
- Lễ Khai hội Xuân chùa Ba Vàng
- Lễ Phật đản
- Đại lễ phát Bồ đề tâm và cầu siêu vong linh thai nhi
- Đại lễ Vu lan báo hiếu
- Lễ Giỗ tổ Tuệ Bích Phổ Giác
- Lễ Hội Hoa Cúc – Tết Trùng Cửu
- Lễ vía Phật thành đạo
- Đón giao thừa
CHÙA BA VÀNG – Phường Quang Trung – Tp. Uông Bí – Tỉnh Quảng Ninh
Điện thoại: 0336.557.799 – 0336.585.792
Xem thêm các chùa khác: